|
گزارشي از سمپوزيم چوب و احساس
نخستين كار گروه تخصصي مجسمه‌سازي با چوب در ايران تحت عنوان «چوب و احساس» از 25 شهريورماه به مدت يك هفته در پارك جمشيديه تهران برگزار شد.
اين سمپوزيوم به همت سازمان زيباسازي شهر تهران و با حضور هفت هنرمند برجسته از جمله محمد حسين عماد، ناصر هوشمند وزيري، كامبيز و كامران شريف، منصور طبيب‌زاده، جمشيد مراديان و حميدرضا حكيمي برپا شد.
اين نخستين حضور جدي مجسمه‌سازان در ميان مردم بود كه نهادي غيرفرهنگي به جز مركز توسعه هنرهاي تجسمي، موزه هنرهاي معاصر و يا سازمان‌هاي مشابه، آن را بر پا كرد.
مراسم گياشي اين ورك‌شاپ با كار نمادين كامران و كامبيز شريف همراه بود ضمن اين كه جمشيد مراديان هم از چهره به تاراج رفته و بي‌رمق شهر گفت و دستاني كه دل چوب خام را مي‌شكافد، جاودانگي و تقدس درخت و جلوه‌هايي ازصور عشق را نمايان مي‌كند.
برگزاركنندگان سمپوزيوم با انتشار فراخوان از عكاسان علاقه‌مند نيز دعوت كردند تا با عكاسي از اين رويداد با عنوان «چوب در يك لحظه» آثار خود را به مسابقه بگذارند.
در واقع سازمان زيباسازي دست به اقدامي زد كه از سال‌ها پيش در ديگر كشورها رواج داشته يعني همان مشاركت شهرداري‌ها در امور فرهنگي و عموميت بخشيدن به هنر.
حجت‌الله ملاصالحي، مدير عامل سازمان زيباسازي شهر تهران برپايي چنين سمپوزيوم و مشابه آن را وظيفه ذاتي نهاد متولي‌اش مي‌داند كه بايد پيش از اين‌ها به اين قضايا مي‌پرداخته است.
هيچ ساعتي از هفت روز برپايي سمپوزيوم، بدون حضور علاقه‌مندان نگذشت و اين شيوه درست برنامه‌ريزي دست‌اندركاران برنامه را گوياست. شيوه‌اي كه براساس منطق و اصولش از هفت هنرمند برجسته در رأس آن بهره برده بود.
تأكيد بر حضور هنرمندان و كارشناسان برجسته در چنين رويدادي نه به دليل خارق‌العاده بودن آن است چرا كه اصولاً رواي عادل بايد بر همين منوال باشد اما آن‌قدر جاي خالي هنرمندان را در برنامه‌هاي هنري ترتيب داده شده از سوي نهادهاي غيرفرهنگي و يا بعضاً فرهنگي ديده‌ايم كه با وقوع آن نمي‌توان تعجب و التبه خوشحالي را نديد گرفت.
اين سمپوزيوم عنوان اولين را يدك مي‌كشيد و از همين لغت مي‌توان به مهجور بودن اين شاخه از هنرهاي تجسمي در كشورمان بيشتر مطمئن شد. هنري كه شايد به دليل وجود پيشينه تاريخي و مذهبي‌اش در ايران، به گفته منصور طبيب‌زاده جاي كار بالقوه و بالفعل بسياري دارد و از اين نظر شايد به توان گفت در آغاز راهي طولاني باشد.
او كه معتقد است شهرداري‌ها را آرام‌آرام در حال شناخت وظايف خود هستند، مي‌گويد: «به نظر مي‌رسد استفاده از افراد صاحب‌نظر توسط متوليان فرهنگي شهرداري‌ها، آغاز راهي است كه منطق و ضابطه را جايگزين رابطه مي‌كند.
و اگر چنين پيش رويم مي‌توانيم منتظر باشيم در كشور ما هم شهرداري‌ها طبق استانداردهاي بين‌المللي، اين گونه امور فرهنگي را به آهستگي پي‌ريزي و ساماندهي كنند.»
براساس گفته‌هاي طبيب‌زاده با خبر برپايي اين سمپوزيوم كه البته در نوع خود كاملاً موفق بوده است، چندين كلان شهر ديگر در ايران اجراي برنامه‌اي مشابه در شهرهاي خود را پيشنهاد داده‌اند.
و اين همان برد تبليغات و تأثير آن بر همه‌گير شدن رويدادهايي است كه تا پيش از اين اگر هم انجام مي‌گرفت، در نهايت سكوت و آرامش تنها قشر هنرمند مربوط به خود را جذب و خبردار مي‌كرد.
به هر حال بودجه شهرداري اين اجازه را به دست‌اندركاران داده بود تا از مطبوعات و بيلبوردها به نحو خوبي در انعكاس و پوشش خبري بهره بگيرند كه در نهايت، همان قضيه عموميت بخشيدن به اجرا را باعث شد. و شايد به نوعي گوياي اين سخن كه رسانه‌اي چون تبليغات را بايد زودتر از اين‌ها به خدمت هنر مي‌گرفتيم و البته صحت اين كه «هنر، قشر خاص خود را دارد» اندكي قابل تامل مي‌شود.
چنان‌چه طبيب‌زاده نيز مهم‌ترين تأثير اين سمپوزيوم را جلب مخاطب عام و توده مردم به هنر مي‌داند.
«اصولاً اجراي زنده اثر هنري براي مردم جذاب است به‌ويژه در خصوص مجسمه كه در كشور ما تاكنون بي‌سابقه بوده است. از اين زوايه شاهد تعامل همه‌جانبه‌اي بوديم و ديديم كه مردم خيلي خوب توجه نشان دادند و درك كردند. و از طرفي مخاطب خاص يعني همان دانشجويان هنر و رشته مجسمه‌سازي نيز از اين ورك‌شاپ تجربه منحصر به فردي كسب كردند.»
طبيب‌زاده در ادامه عنوان مي‌كند: «بخشي از مجسمه كه در فضاهاي شهري مورد استفاده است در تعامل با معماري است. و از اين منظر حتي اگر بهترين مجسمه‌ها، در اين فضاهاي مغشوش با سليقه‌هاي نازل نصب شود، هر چند فضا را تلطيف مي‌كند اما ناهمگون است. بنابراين پيش از استفاده مجسمه‌ها در فضاهاي شهري بايد بافت معماري بساز بفروشي كه امروزه در تمام شهرهاي ايران جاي گرفته را اصلاح كرد. اگر يك الگوي معماري متناسب با اقليم‌ها تعريف شود، مي‌توان بافتي همگون و سازگار استنتاج كرد. هر چند در تهران فضاهايي براي اين امر در حال مهيا شدن است.»
منصور طبيب‌زاده در مراسم اختتاميه اين ورك‌شاپ اشاره كرد: بي‌ترديد اولين سمپوزيوم تخصصي مجسمه‌سازي با چوب ايران، در حافظه تاريخي هنرهاي تجسمي اين سرزمين باقي خواهد ماند.
وي همچنين با اشاره به نقش و جايگاه نهادهايي مثل شهرداري‌ها در سازماند‌هي امور فرهنگي شهرها بر جمع‌آوري آثار ارزنده اين سمپوزيوم و خريد و ارائه آن‌ها در يك محيط فرهنگي تأكيد كرد تا به عنوان سند تاريخي اولين سمپوزيوم باقي بماند.
براساس گفته‌هاي ملاصالحي نيز سمپوزيوم‌هايي شبيه به اين، در آينده‌اي نزديك در شاخه گرافيك و يا مجسمه‌هاي سنگي و يا برفي برگزار خواهد شد. ضمن اين كه خبر مي‌دهد طي رايزني‌هايي با سازمان‌هاي دولتي مجسمه‌هاي خلق شده توسط اين هفت هنرمند از آن‌ها خريداري شده و در فضاهاي مناسبي نصب مي‌شود.
در نهايت جز اين كه به ادامه اي روند در شرايط بهتر اميدوار و خوش‌بين باشيم فعلاً نمي‌توان سخن ديگري گفت.
|