از آن‌جا که برگزاری سمپوزیوم مجسمه در ایران تجربه‌ای کاملاً نوپاست، ارایه مطلبی درباره نحوه برگزاری سمپوزیوم‌های معتبر جهان می‌تواند راهگشا باشد. آن‌چه در زیر می‌خوانید گزارشی است از چگونگی برگزاری سمپوزیوم سنگ در چین «تیان جین»، که نوشته یکی از شرکت‌کنندگان است.
یک سمپوزیوم مجسمه، رویای هر مجسمه‌ساز است که به حقیقت می‌پیوندد. مجسمه‌ساز در سرتاسر دنیا سفر می‌کند. سخت کار می‌کند. مجسمه‌های یادمانی می‌سازد، به او احترام می‌گذارند، و در آخر با پاداش نقدی خود به خانه باز می‌گردد. سمپوزیوم سنگ نوعی هنر اجرا «performance» است؛ هیچ‌چیز نمی‌تواند انسان را تا این حد خجالت‌زده کند که در حضور تماشاگران با چکش روی دست خود بکوبد و هیچ چیز نمی‌تواند به اندازه حس خوب دریافت پاسخ، از سوی جماعتی که نسبت به هنر بی‌تفاوت یا بی‌علاقه به نظر می‌رسند، رضایت‌بخش باشد. سمپوزیوم مجسمه را می‌توان چنین خلاصه کرد: مجسمه در حضور عموم، در مدت زمان تعریف شده و توسط هنرمندانی که دعوت و انتخاب شده‌اند خلق می‌شود؛ مجسمه‌ها معمولاً در محل برگزاری به طور دایم باقی می‌مانند و مجسمه‌سازان پاداشی نقدی دریافت می‌کنند، ضمن آن که برگزارکننده هزینه‌های اقامت ایشان را تقبل می‌کند.
سمپوزیوم مجسمه سنگی، بیان عمومی جنبش هنری بسیار آشنایی است که اغلب نادیده گرفته می‌شود: مجسمه‌سازی با سنگ، کنده‌کاری با ابزار مدرن و با استفاده از فنون سنتی. مرکز این جنبش هنری، در محوطه معادن سنگ ناحیه «پیترازانتاد» در «کارارا«ی یایتالیا قرار دارد. سمپوزیوم‌ها در سراسر جهان برگزار می‌شوند و ایتالیایی غالباً زبان مشترک آن‌هاست.
فناوری مدرن، ابزار «الماسه» و «پنوماتیک» ـ بادی ـ صورت کار با سنگ را دگرگون ساخته؛ مجسمه‌سازان اغلب به ایتالیا می‌آیند تا کار سخت و سرعت عمل بیاموزند. آن‌ها در سمپوزیوم‌ها شرکت می‌کنند تا از این مهارت خود ـ توانایی تبدیل سریع ماده‌ای سرسخت به اثری هنری ـ استفاده کنند.
اولین سمپوزیوم مجسمه‌سای در سال 1959 به همت مجسمه‌سازی به نام کارل پرانتل «karel prantle» و سایر همکارانش در معدن سنگ «سنت مارگاریتن»، در اتریش برپا شد. انگیزه آن‌ها کار با سنگ در ابعاد عظیم بود، کاری که خارج از توانایی‌ مالی شخص هنرمند قرار دارد. از آن زمان تاکنون در سراسر اروپا، به ویژه در کارارا ـ ایتالیا، مصر، اسرائیل، ژاپن و اخیراً در تایوان، چین و کره جنوبی سمپوزیوم‌های متعددی برگزار شده است. اسکاندیناوی سابقه زیادی در برگزاری سمپزیوم سنگ‌های گرانیتی دارد.
رینو جیانی «Rino Gianni» استاد آکادمی هنرهای زیبای «کارارا» و برگزار کننده نخستین سمپوزیوم سنگ «کارارا» در دهه 1970، هنوز خیل عظیم تماشاگرانی را که جذب نخستین سمپوزیوم شده بودند به خاطر دارد. در این سمپوزیوم بیست مجسمه‌ساز از سراسر دنیا، در حضور هزاران بیننده به خلق آثار هنری پرداختند.
بسیاری از سمپوزیوم‌ها توسط مجسمه‌سازانی که به دنبال خلق فعالیتی هنری در وطن خود بوده‌اند بنیان‌گذاری شد و تولیدکنندگان سنگ و اصناف دست‌اندرکار این حرفه، پشتیبانی مالی آن را برعهده گرفتند. با ادامه این فعالیت‌ها، امروزه بسیاری از این سمپوزیوم‌ها منبعی برای جلب جهانگردان شده است و معادن سنگ برای تولیدات خود وجهه‌ای عمومی کسب می‌کنند. از سوی دیگر، نهادهای متولی زیباسازی شهرها، با هزینه نسبتاً پایینی برای شهر خود مجسمه‌های یادمان به دست می‌آورند.
واکنش عموم، برای هنرمندانی که به کار در محیط کارگاه شخصی خود عادت دارند با ارزش است. یکی از شرکت‌کنندگان می‌گوید: «این مجسمه‌ها برای مردم بیش از پروژه‌های سفارشی که از کارگاه هنرمند بیرون می‌آید و در مکان‌های عمومی نصب می‌شود ارزش دارند. بسیاری از مردم نسبت به هنر عمومی بدگمان‌اند زیرا احساس می‌کنند به آن‌ها تحمیل شده و نمی‌دانند چه کسی و به چه علت آن را ساخته است. در یک سمپوزیوم، مردم می‌توانند سوال کنند. اطراف اثر قدم بزنند. مجسمه‌سازان کم‌کم از گروه تماشاچیان هوادارانی می‌یابند. آن‌ها مجسمه‌ساز را تشویق می‌کنند ـ در خلق اثر شرکت می‌کنند، و به هنرمند به واسطه کار سخت او احترام می‌گذارند. مجسمه‌ساز اتریشی، شورچ، «Schuerch» می‌گوید: «مردم کل فرآیند خلق اثر را می‌بینند و شگفت‌زده می‌شوند. این به یادمان می‌آورد که هنر شیء صرف نیست، بلکه لحظه‌ای است که مخاطب اثر را می‌بیند و با آن ارتباط برقرار می‌کند. سمپوزیوم‌ها مردم را پذیرای هنر می‌کنند.»
سمپوزیوم، آن‌چنان که آلن فار «Allan Farr» یکی از هنرمندان شرکت کننده می‌گوید: «یعنی کار سخت، طولانی، پرگرد و خاک و بی‌رحمانه.» اما شورچ می‌گوید: «وقتی می‌دانید زمان محدودی در اختیار دارید،آن‌چه انجام می‌دهید دگرگون می‌شود. این باعث می‌شود خلاقیت هنرمند به حرکت درآید.»
بسیاری از سمپوزیوم‌ها، ماکت و پیش طرح مجسمه را از هنرمند درخواست می‌کنند. این امر برای بعضی مجسمه‌سازان محدودکننده است، زیرا ترجیح می‌دهند مستقیماً از سنگ و محیط اطراف آن، الهام گیرند. در واقع چندان غیرمعمول نیست که شرکت‌کنندگان مدتی پس از اتمام سمپوزیوم در محل اقامت کنند، زیرا به مصالح خاص و محیط دلبسته می‌شوند.
مجسمه‌ساز ژاپنی تاکاشی ناهارا «Takashi Nahara» در سمپوزیومی در جنوب سوئد در 1980، چنان شیفته آن محل شد که از آن تاریخ تاکنون در همان منطقه سکونت گزیده است.
آن‌چنان که رینو جیانی می‌گوید: «وقتی مردم روند شکل‌گیری مجسمه‌ای عظیم را به چشم می‌بینند. مجسمه در حقیقت به ضمیر جمعی آن‌ها وارد شده است. و برخی برای نخستین بار، پی می‌برند که مجسمه چیست.»

منبع: www. Sculpture. org