پیتر بلیزارد

پیتر بلیزارد

ستایش زمین از طریق مجسمه
گاهی به شهرت رسیدن برق آسا برای هنرمندی جوان ممکن است تنزلی دردناک یا در بهترین حالت دوره‌ای طولانی از سکون را به دنبال داشته باشد. برعکس، رسیدن به اوج، زمانی که با تلاش همراه باشد، هر چند ممکن است به شکل ناامید کننده‌ای کند پیش رود، اما ماندگاری این موفقیت پاداش متعاقب آن است. پیتر بلیزارد، در شصت و شش سالگی وارد دسته دوم شد. نمایشگاه‌ها و همایش‌های بزرگ اخیر در استرالیا و ژاپن آشکار ساخت وی یکی از مجسمه‌سازان پیشرو استرالیا است. در اواخر 2006 موزه سرباز هاکن، پارک مجسمه‌ای با شهرت جهانی که با توکیو دو ساعت فاصله دارد، پذیرای نمایش گسترده‌ای از کارهای بلیزارد بود. این برای هنرمندی که هرگز فرصت پیشرفت پیدا نکرده بود، امتیاز بزرگی محسوب می‌شد. وی اولین استرالیایی بود که برای نمایش آثارش در موزه هاکن دعوت شد. او کارهایش را در میان مجموعه‌ای استثنایی، به خوبی مجموعه 26 برنز هنری مور، به نمایش درآورد که شامل مجسمه‌هایی از رودن، بوردل، برانکوزی، بوچیونی، میرو و مارینی بود. بازدیدکنندگان ژاپنی، با پیش زمینه درک مذهب شینتو – نوعی آنیمیسم باستانی – و احترام عمیق به طبیعت، خیلی سریع با نمادها و مفاهیم مجسمه‌های بلیزارد همنوا شدند.

همان طور که عناوین بیان می‌کنند، آثار وی یادآور مذبح‌ها، یادمان‌ها و یادبودهای طبیعت‌اند. برای مثال، مقبره ابر برفی – 1996، معبد معلق ـ 2001 (هم‌اکنون جزء مجموعه دائمی موزه سرباز است) و سنگ‌های مذبح ـ 2006. در همه آثار وی احترام به طبیعت به وضوح قابل مشاهده است: تخته‌سنگ‌ها تبدیل به اشیای قابل پرستش می‌شوند؛ تقریباً همه عناصر نیایش برگرفته از طبیعت است، مانند سنگ الهه ماه 2005، که برای پوسترها و بقیه فعالیت‌های تبلیغاتی نمایشگاه انتخاب شده بود. یادبود پیشوا – 1996، از ترکیب دایره و مثلث و از جنس استیل همراه با صفحه‌های بزرگ ماسه سنگ کار شده به پایان کار گالری نمایشگاه‌های موقت اشاره دارد. درواقع، نمای اثر، با سایه قوی و بیان ساده و مستقیمی که دارد، به سرعت باعث جلب توجه مخاطب می‌شود. نگاهی گذرا به اطراف اثر تکرار استفاده از فرم‌های هندسی – دایره، نیم‌دایره، مستطیل و مثلث‌هایی از جنس استیل یا برنز – به همراه سنگ‌های رودخانه‌ای شسته شده در آب را نشان می‌دهد. در هر حال، بازبینی آثار از زوایای دیگر نشان می‌دهد که کارهای بلیزارد صرفاً تمرین‌های آکادمیک طرح‌های هندسی نیست، بلکه به بیان دقیق‌تر حاوی یک سری نمادهای فردی و عمومی است – دایره نماد خورشید، نیم دایره نماد ماه، خطوط مواج به عنوان رودخانه، خطوط زیگزاگ نماد رشته کوه و فرم‌های خیلی تخت نماد ابرهای معلق‌اند. برخی از عناوین آثار بلیزارد برای مخاطب مبهم به نظر می‌رسند (نه فقطبرای بازدیدکنندگان ژاپنی): احتمالاً‌ فقط یک استرالیایی می‌تواند خطی بین ماه نیمه یوینگز ـ 2006، قرار دهد. یوینگز رشته‌کوه‌های خشک و بی‌روح اطراف ملبورن است. یا ابر یادبود موتورسیکلت ـ2001 تنها توسط فردی که با زندگی هنرمند آشناست و از اتفاقی که باعث آتش گرفتن همه اموال و نابودی کارگاه و آثار بی‌شمار وی و تبدیل موتورسیکلتش به حوضی از فلز گداخته باخبر است، درک می‌شود. جستجو در زندگی بلیزارد استقامت و پافشاری او را برای صرف همه زمان‌ها بر کار مجسمه نشان می‌دهد. این واقعیت که او در برانزویک – شهری در حومه ملبورن با صنعت شیشه‌گری، جایی که تعداد کمی از خانواده‌ها صاحب وسیله نقلیه بودند و سفر به شهر به ندرت اتفاق می‌افتاد – بزرگ شده، پایبندی همیشگی وی را به سرزمین بکر استرالیا و به طور کلی طبیعت جذاب‌تر می‌نماید.
بلیزارد در پانزده سالگی مدرسه را ترک کرد، به عنوان شاگرد پیش یک طراح گرافیک مشغول به کار شد و بعدها گرافیست ادارات دولتی شد و به طراحی پوستر پرداخت. او آموزش‌های ابتدایی هنر را با حضور در کلاس‌های شبانه آغاز کرد و موفق به اخذ دیپلم گرافیک از مدارس مطرح هنری شد. از اوایل 1970، در حدود یک دهه، به طراحی پوستر، پرده‌های تپیستری، تمبر، مدال، پرچم، بنر و نوشت‌افزار می‌پرداخت و بعدها توسط واتیکان و گروه کلیساهای استرالیایی به طور دائم استخدام شد. همایش‌های جایگاه صلیب و تصلیب در 1971 علاقه وی را به مجسمه برانگیخت و در 1981 آثاری از جنس استیل جوشکاری شده با ابعاد بزرگ را با نام پوراز دیدنی در اولین سه‌سالانه مجسمه استرالیا به نمایش گذاشت. بلیزارد در کاتالوگ می‌گوید:» من شیفته روابط معمارانه هستم، از ساختارهای هندسی تا فرم ناب.» همایش غیرمعمولی‌ برای موزه طلا در بالا رات در 1985 توانایی بلیزارد را در اجرای آثاری با ابعاد بزرگ برای فضای باز نشان داد. (اثری که وی در این نمایشگاه ارائه داد). دنیوی، سازه‌ای به طول 23 متر است که به طور کامل با آجر ساختمانی اجرا شده است. در همایش دیگری به نام بهینه ـ 1988، برای دانشگاه دیکین مجسمه‌ای به نام جی لانگ، که شامل سه نیم دایره آزاد بود و روی پایه‌ای بسیار بزرگ، که حرکت رو به بالای پلکان‌های بیرونی را دنبال می‌کرد، ارائه داد. احتمالاً این آخرین کاری بود که بلیزارد در آن فقط از استیل جوشکاری شده استفاده کرد. جالب است بدانیم اثر کوچکی با طرح شبیه به این از اولین آثار منتخب هنرمند برای موزه سرباز هاکن بود؛ چون وی عقیده داشت دنیوی یک نقطه بازگشت (به اصل) را به همراه دارد. زمانی که بلیزارد با استیل جوشکاری کار می‌کرد، به روشی مشابه بسیاری از هم‌دوره‌ای‌هایش کار می‌کرد. اما وقتی رابطه وی با سرزمین بکر استرالیا جزء مشخصه‌های اصلی زندگی وی شد، روش کاری‌اش هم دگرگون شد.
در طی ده سالی (83-1973) که او و همسرش به ساخت خانه‌شان در گرین‌لند به فاصله یک ساعتی از ملبورن مشغول بودند، شهرت او بالا گرفت، آن طور که یک نویسنده شرح می‌دهد: «خانه بلیزارد برای یک دوره تبدیل به مهم‌ترین اثر هنری وی شد.» خانه سازه‌ای ارگانیک دارد که از سنگ و چوب و مواد بازیافت یا دست دوم ساخته شده و در زمین‌های پست طبیعت بیرون شهر قرار گرفته و با رنگ‌های آرام طبیعت درختچه‌ها هماهنگ شده است. زمین‌های اطراف روستا پوشیده از درختچه‌های خشن و سخت اکالیپتوس و شاخه‌هایی است که برای زنده ماندن در خاک خشک مبارزه می‌کنند، با این حال بلیزارد همچنان حس تعلق قوی نسبت به این طبیعت می‌کند. پسربچه‌ای از کارگاه‌های هنری حومه شهر، مکانی یافته که در آن احساس واقعی آرامش می‌کند. در خانه او و مجسمه‌هایی که از کارگاه صحرایی‌اش بیرون می‌آید، م‌توان حس ارتباط عمیق وی را با طبیعت دریافت. همان طور که بلیزارد نوشته است: «مجسمه من جریان تجسمی در ایده‌های برآمده از طبیعت، محیط زیست و مناظر است. درباره ارتباط طبیعت با روح ائسانی و مجسمه است.» خانه و کارگاه او در گرین‌لند بستر مناسبی را برای ارتباط وی با عرصه هنر در ملبورن و رفت و آمد به دانشگاه بالارات آورد. بلیزارد گفته است که هر هفته روی مجسمه‌هایش کار می‌کند. ولی واقعیت این است که کار همراه با تدریس دائمی بسیار مشکل است. بنابراین، چیز عجیبی نیست که همه نمایشگاه‌های اصلی او در سال‌های اخیر برپا شده است. بالاخره بازنشستگی به او زمان کافی و انرژی لازم را داد تا خود را وقف مجسمه‌سازی کند. یکی از شاگردان او به شکل طنزآمیزی باعث تسهیل در روند آزادی او (از بند تدریس) شد. کایو هارا دانشجویی ژاپنی در دانشگاه بالارت بود که زمان بازگشت به ژاپن تصمیم گرفت پیشه‌اش را از هنرمندی به مشاور هنری، متولی و رئیس گالری تغییر دهد. او نمایشگاهی از مجسمه‌های بلیزارد ترتیب داد که باعث تأثیرات اساسی (در روند زندگی وی) شد. موفقیت این نمایشگاه، که استقبال فراوان، همایش‌های متعدد و مصونیت اقتصادی را برای بلیزارد به ارمغان آورد، وی را مجاب کرد می‌تواند از کار تدریس کناره‌گیری کند. کایو هارا، که به ارائه مجسمه‌ها و برپایی سلسله همایش‌های پیوسته ادامه می‌داد، بعد از اولین نمایشگاه از خود ابتکار عمل و پافشاری نشان داد و به ایچیکاوا شیگرو (از مسؤولین) موزه سرباز هاکن نزدیک دش. ایچیکاوا اخیراً چند سفر به استرالیا داشته و از کارگاه بلیزارد دیدن کرده و با خانواده وی ملاقات و دوستی پایداری بنا گذارده است. حس تحسین فوق‌العاده وی نسبت به کارهای بلیزارد موجب راهیابی آن‌ها به نمایشگاه موزه فضای باز شد. هیأت تصمیم‌گیرنده در موزه سرباز هاکن به وسیله عکسی هوایی، که حضور ده هزار نفر را در مجلس افتتاحیه کارهای بلیزارد برای یادمان زندانیان استرالیایی جنگ در بالارات نشان می‌داد، تحت تأثیر قرار گرفتند. این کار یکی از اندوهبارترین و به یاد ماندنی‌ترین یادبودها در استرالیا است که سادگی، شرف و عمق آن بسیار تأثیرگذار است. دیوار بسیار بلند و براق شیبدار از سنگ گرانیت سیاه با 130 متر طول، تقریباً اسامی همه سربازانی را که در طول جنگ بوئر، در آفریقای جنوبی، ‌در جنگ جهانی اول و دوم و جنگ کره اسیر شدند، به نمایش می‌گذارد. خط افق در نیمه راه به وسیله پنج حجم عمودی تخت از جنس سنگ‌های غیرمعمول، که روی آن‌ها مکان‌های به اسارت درآمدن سربازان نشان داده می‌شد، شکسته شده بود. در قسمت انتهایی یک تخته سنگ دیگر قرار گرفته که روی آن این کلمه کنده شده است: مبادا ما را به فراموشی بسپارید. و به علامت ادامه زندگی حرکت روان آب از پایین این تخته سنگ جوشیده و به آرامی در طول همه این یادبود پیش می‌رود. روی هم رفته این یادبود تأثیرگذار و نمایشگاه معتبر موزه سرباز هاکن معروفیت به تعویق افتاده را برای این مجسمه‌ساز به ارمغان آورد، کسی که بی‌صدا و آرام اما مصمم برای خود اعتباری به عنوان یکی از هنرمندان پیشرو استرالیا کسب کرد. در یک جمله «بلیزارد مجسمه‌سایز است با درک عمیق به طبیعت و حس بیان روح مناظر طبیعی.» هنرمندی از زمان ما که توصیه می‌کند: «همه ما باید به زمین احترام بگذاریم و به آرامی روی آن راه برویم.»
منبع:
دوهفته‌نامه تندیس، شماره ۱۳۳