میشل اوکادونر

میشل اوکادونر Michel Oka Doner

برای پیدا کردن ریشه و اصل کارهای «میشل اوکا دونر» احتیاجی برای جستجو و یافتن نیست. او مانند بسیاری از کودکان ساحل میامی همیشه در آشغال‌های روی آب به دنبال حیوانات اشیایی که نماد زندگی داشتند می‌گشت و این خود به موقع و همیشه به قدرت تخیل او کمک می‌نمود. وی در زمانی رشد کرد که می‌توانست قدرت طبیعت را لمس نماید. او همیشه در جایی زندگی کرده که زمین و آب یکدیگر را ملاقات می‌کنند یعنی جایی که محل جمع‌آوری و ترتیب یافته‌ها به اشکال دلخواهش است. ارتباط او با مقدسات و تشریفات عبادی و یا عوامل مختلف به او یک احساس امنیت و آزادی می‌دهد و او می‌تواند دید خود را بدون درنظر گرفتن قوانین تدوین شده و گرایشات دنیای هنر به اجرا بگذارد. او این کنجکاوی مشهود خود را در اواخر دهه 60 در دانشگاه «میشیگان» مکانی که لیسانس علوم و طراحی خود را دریافت نمود و دانشگاه «Wayne» جایی که فوق لیسانس خود را دریافت کرد، به اتمام رساند. در آغاز استادان برجسته او را با سبک‌های Bauhous و Pan (رب‌النوع بیشه و مراتعبا سر و سینه و بازوان انسانی و گاهی شاخ) آشنا نمودند. علی‌رغم این تلاش‌ها او امروز برای رضایت خود و مفید بودن هنرش برای عموم سعی می‌کند که خود را از رده و دسته‌ها دور نگهدارد. به قول خودش «من تمام سال‌ها به این عوامل حمله کردم و سعی من بر این بوده که خطوط بین این ردیف‌ها را از بین ببرم.»

انتخاب او به جای یک نگرش کلی، انتقال یک شباهت رویت شده در گیاهان، حیوانات و بشر است که به شکل یک مجسمه بیان می‌شود. کاری که نمونه‌های زیادی از آن را در خانه و کارگاه او می‌شود دید. معمولاً در تمام مراحل خلق آثار وی می‌توان اتفاقاتی که در هنگام پخت در کوره می‌افتد را مشاهده کرد. نمونه‌ی این ویژگی مجموعه عروسک‌های خالکوبی شده می‌باشد که در ال‌های 68 و 67 به صورت فیگورهایی جادوگر با علامت‌های هندسی و ترکیبی از سطوح مرجانی با بدن‌های حیوانات بومی ساخته شده‌اند. این عروسک‌ها به صورت ایستاده با پاهای جدا از هم و تأکید بر روی قسمت‌های زنانه مانند سینه و رحم می‌باشند که بیننده را به یاد باروری‌های اولیه خدایان زن می‌اندازد و این خود به هنرمند احساس تازگی و جوانه زدن و به وجود آوردن نهالی نو را می‌دهد. وی در تمام طول دوران زندگی هنری خود رابطه‌اش را با مردم و موضوعاتی که آن‌ها برای ثابت نگه داشتن خود دارند به صورت بسیار زیبایی حفظ کرده است. در سال 70 او دست به کار تهیه مقداری استخوان لگن خاصره و کتف شد و از اواخر سال 70 تا اوایل سال 80 وی شروع به خلق فیگورهای گلی کرد که فاقد دست و پا و سر و شبیه بازمانده‌های گذشته‌های دور یا پیام‌آور آینده‌ای ناشناس بودند. این فیگورها سال‌های بعد به صورت قالب‌گیری شده با برنز و همچنین به صورت شمع‌های مومی به معرض دید گذاشته شدند. در اواخر سال 70 نمایشگاهی به صورت اینستالیشن با عناصر کوچکی به طول 3 تا 12 اینچ ردیف شده مانند حروف الفبا را پشت سر هم قرار داد. در حقیقت این‌ها قسمت‌های از هم جدا شده‌ی بدن انسان بود، مثل دست، سر و استخوان که به صورت مرجانی و غلاف پوست بودند. این همکاری بین کاربرد حروف الفبا و اجزا بدن به صورت بسیار آشکاری در یکی از کارهای او وجود دارد که استخوان‌هایی از جنس گل به صورتی با فضاهای خاکی کنار هم در روی زمین قرار گرفته‌اند که تصور سفال و بتن را به وجود می‌آورد. پنج سال بعد او تصمیم به تهیه یک سری طلسم که به نام گیرنه ارواح بود نمود. در اوایل سال 90 او برای این که علاقه خود را نسبت به قدم زدن نشان داده و جاودانی کند اثر پای خود را در توده برنز به وجود آورد. همین کنجکاوی و اعتقاد به جان داشتن اشیاء او را وادار به تفکر در این نظریه نمود که تمام مادیات و اشیاء دنیوی همان پتانسیل را دارند که اشیاء مهیج دارند. او می‌گوید: «من همیشه از زیبا جلوه دادن ملزمات آیین عبادی زندگی لذت می‌برم.»
منبع:
دوهفته‌نامه هنرهای تجسمی تندیس/ شماره چهل و سه/ ص 10