ایسا جنز کن

نگاهی گذرا بر آثار ایسا جنز کن

متفاوت در مفهوم، تکمیل‌کننده در معنا
ایسا جنزکن در سال 1948 در آلمان به دنیا آمد. او از سال 1969 تا 1971 در کالج هنرهای زیبای هامبورگ، 1971 تا 1973 در دانشگاه هنرهای زیبای برلین، 1973 تا 1977 در آکادمی هنر داسلدروف تحصیل کرد او هم اکنون در برلین آلمان مشغول کار و زندگی است.
او بیش از 30 سال است که به خلق آثار هنری خود به صورتی متغیر می‌پردازد و به طور مداوم با اضافه کردن جنبه‌های جدیدی، آن‌ها را گسترده‌تر می‌نماید. آثار او شامل مجسمه، چیدمان، کلاژ، عکاسی و فیلم هستند که از ویژگی‌های مهم آن‌ها دو قطبی بودن میان بیان استقلال هنری (رجوع به شخصی‌سازی) و اجتماعی بودن (هماهنگی با عرف) است.
مجسمه‌های ایسا جنزکن به دنبال کنستراکتیویسم روسی و در طول هنر مینیمال و هنرمفهومی، توسط رابطه‌ای درونی با محیط اطراف خود موقعیت داده شده‌اند. شاید به همین جهت است که ایسا جنزکن می‌گوید: «یک مجسمه‌ساز، حتی هنگامی که عناصر معماری را به نمایش می‌گذارد، یک مجسمه‌ساز باقی می‌ماند».
از جمله آثاری که از گفته بالا پیروی کرده‌اند اثر «بیضی‌ها» 2 در سال 82-1976 و «بدیع» 3 در سال 83-1979 هستند، این آثار شامل ساختارهایی جامد و به سهولت قابل اندازه‌گیری می‌باشند که جنزکن با دادن شکافی در فرم بسته آن‌ها، این آثار را با محیط اطراف خود مرتبط ساخته است و یا مجسمه‌های او در سال‌های 86-1985 که از تکه‌های سیمان بر روی لوله‌هایی از جنیس استیل ساخته شده‌اند، خود نمایان‌گر برداشتی مجسم از معماری، در هنری چون مجسمه‌سازی است. می‌توان گفت که از 1986 کارهای بیرونی او به طور ریشه‌ای مرز میان فضای داخلی و خارجی را می‌آرایند.

بسیاری از کارهای جنزکن از جمله «ABC» درسال 1987 از مدل‌های معماری اقتباس گردیده‌اند و همچنین، اثر «پنجره» 4 در سال 1990 که مانند یک پل ارتباطی میان مخاطب و فضا قرار می‌گیرد و به مخاطب کمک می‌نماید که گالری را از پس خود ببیند.
ایسا جنزکن از 1991 از چوب، رزین نیمه‌شفاف و بیشتر از همه از سیمان (که یک متریال ساختمانی معمول مدرنیزم به شمار می‌رود) بهره جسته است. او از اثر «اشعه ایکس» 5 که در همان سال خلق شده است و شامل عکس سر خود هنرمند است و مجموعه آثارش تحت عنوان، «گوش» 6 یا «دریافت‌کننده، جهانی» 7 به عنوان کنایه‌ای برای مبادله و برقراری ارتباط استفاده کرده است.
جنزکن با بهره‌گیری از دو ستون در حال چرخش در اثر «درپوش I زن» 8 و «درپوش II مرد» 9 و همچنین پنجره گالری به نوعی رجوع به خود و جهت‌یابی بیرونی اشاره می‌نماید، اشاره‌ای مجدد به شخصی بودن و جهانی بودن آثار.
مجسمه‌های او همواره مرتبط به اشیاء و یا حوادثی است که ما را احاطه کرده‌اند و به موجودیت روزمره ما شکل می‌بخشند. به طور مثال از طراحی تبلیغات و رسانه‌ها گرفته تا موضوعات پایداری همچون معماری و محیط اطراف.
از جمله آثار جنزکن که به صورتی هوشیارانه به موضوعی سیاسی و اجتماعی همچون 11 سپتامبر پرداخته است، اثر «امپراتوری خون‌آشام» می‌باشد. در این مجموعه او مخاطب خود را به صورتی بی‌پرده و مستقیم با تم‌هایی چون معماری، قدرت و وحشت روبه‌رو می‌سازد. این مجموعه مانند یک فیلم به توصیف صحنه‌هایی می‌پردازد، صحنه‌هایی از پس‌مانده‌های معماری و محیط‌های ساختمانی که توسط فیگورهایی پر شده‌اند که سعی به فرار از این ویرانه‌ها را دارند. متریال‌های این اثر به نظر می‌رسند که از یک مخروبه برداشت شده‌اند، شامل: کتانی‌های کهنه، فلزهای پیچ‌خورد، لباس‌های دور انداخته شده و تکه‌های آیینه که در مجموعه‌های متغیری چیده شده‌اند. این مواد همگی بیانگر درگیری‌هایی در فضای آشفته درون خرابه‌های جامعه‌ای صنعتی هستند و فرم‌های پیچیده و کج حسی را ایجاد می‌نمایند که به نظر می‌رسد انسانیت می‌تواند توسط ساختمان‌هایی که به عنوان سرپناه ساخته می‌شوند، به زمین زده می‌شود.
همچنین در نمایشگاهی که ایسا جنزکن در 6 جولای تا 10 سپتامبر 2006 در هاپترام10 برگذار کرد، چیدمان جدیدی را بوسیله مجسمه‌ها و کلاژهای بر روی دیوار ارائه نمود که صندلی‌های چرخدار، صندلی‌های پوشیده شده با پارچه‌های مختلف، روبان‌هاف ملافه‌ها، چوب دستی و فیگورهایی شبیه به انسان، کلاژهایی از آیینه و عکس به تصویری با دقت چیده شده مبدل گردیده‌اند.
بچه‌های عروسکی برگرفته از وارهول11 که با عینک‌های بزرگ خود شبیه به کودکانی نابالغ و در عین حال افرادی مسن کودک‌نما درآمده‌اند، در زیر چترهای آفتابی بر روی صحنه هالیوود به انتظار شروع فیلمبرداری نشسته‌اند. آن‌چه با دیدن این صحنه انسان را بیشتر متهلب می‌سازد این است که فیگورها در واقع هیچ داستانی را بازگو نمی‌کنند. عروسک‌ها و حیوانات، سطحی آبستره ناهمگن را بوجود می‌آورند، اما آن‌ها به فرجامی داستان سرایانه منتهی نمی‌شوند و متریال‌های دیگری چون آیینه‌ها، شیشه‌های پلاستیکی، رنگ‌ها و اسپری‌هایی که بر روی بسیاری از مجسمه‌ها ریخته شده‌اند نیز اینگونه‌اند. این آثار دید به مجموعه امپراتوری خون‌آشام جنزکن باز می‌گردد، هنگامی که به نمایش درآمدند، فضا تبدیل به مجموعه‌ای از پایه‌های ستون گردید و بازدیدکنندگان بخشی از سناریو شدند که این مسئله هم در آن واحد زیباست و هم آزاردهنده است زیرا خود بیینده در جهت‌دهی و برداشت آثار نقشی پررنگ و اصلی را بازی می‌کند.
این مجموعه جدید یک فضای داخلی خیالی را پشت و رو می‌نماید اما به جای اینکه اثر چیزی اختراع شده باشد در واقع تنها بیانگر یک فضا در واقعیت بیرونی است. در این مجموعه هنرمند با قرار دادن اشیاء متفاوت در کنار هم فضایی قیاسی را ایجاد نموده است که به راحتی اشیاء می‌توانند به وسیله یکدیگر مورد ارزیابی و اندازه‌گیری قرار گیرند.
مصاحبه ایسا جنزکن، در مصاحبه‌ای با ولفگانگ تیلمنز12، توصیف می‌کند که یک مجسمه به نظر او باید چگونه باشد. او می‌گوید: «باید یک رابطه مشخصی با واقعیت داشته باشد، منظورم این است که نباید مثل یک داستان فضایی و غیرواقعی جلوه کند و تنها باید گذاشت که با مهارت شناخته شود و محفوظ و اصیل بماند. اگر چه یک مجسمه در واقع یک نوع تصویر است با این حال می‌تواند تبدیل شود و در واقع باید همیشه جنبه‌ای از واقعیت داشته باشد.»
منبع:
دوهفته‌نامه هنرهای تجسمی تندیس، شماره نود و پنج، ص 19